Nieuwe opleiding versterkt kennis en netwerk van CDO’s binnen de publieke sector

Publicatiedatum 13-11-2025, 14:32

De overheid werkt steeds meer datagedreven, maar dat vraagt om mensen die de brug kunnen slaan tussen beleid, technologie en ethiek. De nieuwe opleiding Chief Data Officer helpt CDO’s en strategische data-adviseurs bij de rijksoverheid om hun rol professioneel en met vertrouwen te vervullen. “Het doel is dat iedere CDO stevig in de schoenen staat bij het sturen op verantwoord datagebruik,” zegt Wietske Dotinga, een van de initiatiefnemers en Beleidsmedewerker Data bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Aanleiding: meer dan alleen data
De rol van de Chief Data Officer (CDO) binnen de overheid is relatief nieuw, maar van groeiend belang. Overheidsorganisaties staan voor grote uitdagingen op het gebied van gegevensbeheer, kunstmatige intelligentie (AI) en algoritmes.
“Niet elke organisatie heeft al een CDO,” vertelt Wietske Dotinga, “maar de behoefte groeit snel. We wilden een opleiding ontwikkelen die écht aansluit op de dagelijkse praktijk van CDO’s bij de overheid, met aandacht voor beleid, ethiek en de bestuurlijke context waarin zij opereren.” De opleiding speelt in op de behoefte aan een praktijkgerichte leeromgeving waar theorie en ervaring samenkomen.
“Als overheid dragen we verantwoordelijkheid voor zorgvuldig datagebruik,” licht Dotinga toe. “Dat vraagt om mensen die niet alleen de techniek begrijpen, maar ook weten hoe je beleid, organisatie en ethiek met elkaar verbindt.”

Van governance tot verandermanagement
De opleiding richt zich op thema’s die voor iedere CDO relevant zijn: data governance, gegevensbeleid, verantwoord gebruik van AI en algoritmes, veranderkunde en strategie. "Een CDO is niet alleen inhoudelijk expert,” zegt Dotinga. “Je moet ook mensen meekrijgen in een cultuurverandering. Dat maakt de functie zo boeiend – en complex.” Uniek aan de opleiding is dat deze volledig is afgestemd op de publieke sector. Er is veel aandacht voor juridische en ethische kaders, en voor Europese ontwikkelingen zoals de AI Act. “Verantwoord datagebruik is voor de overheid geen keuze, maar een plicht,” benadrukt Dotinga. “Daarom besteden we veel aandacht aan governance, ethiek en wetgeving.”

Leren van en met elkaar
De opleiding bestaat uit zes fysieke lesdagen met afwisselende werkvormen en docenten uit verschillende bestuurslagen. Die diversiteit maakt de opleiding bijzonder waardevol. “We hebben deelnemers uit de rijksoverheid, gemeenten, provincies en waterschappen,” vertelt Dotinga. “Die mix zorgt voor rijke gesprekken en nieuwe inzichten. CDO’s uit verschillende domeinen herkennen elkaars uitdagingen, maar brengen ook hun eigen perspectief mee.”
Naast de lesdagen organiseerde de Rijksacademie dit jaar voor het eerst Het Datafestival en worden er terugkomdagen georganiseerd, waar oud-deelnemers elkaar opnieuw ontmoeten en kennis delen. “Zo blijft het netwerk levend en groeit het verder,” aldus Dotinga. “Want kennisdelen stopt niet na de laatste lesdag.”

Resultaten: zichtbare impact
De eerste resultaten zijn positief. Deelnemers hebben onder andere een datastrategie opgesteld of de beslishulp datavolwassenheid van de Interbestuurlijke Datastrategie (IBDS) in hun organisatie toegepast.
“Het mooiste is om te zien dat deelnemers echt verschil maken in hun organisatie,” vertelt Dotinga. “Sommigen hebben na de opleiding zelfs de stap gezet naar een CDO-functie. Dat is precies wat we voor ogen hadden: professionalisering van het vak én persoonlijke groei.”

De toekomst van de CDO binnen de overheid
De rol van de Chief Data Officer zal de komende jaren verder groeien en professionaliseren. “We gaan naar een fase waarin vrijwel elke overheidsorganisatie een CDO heeft,” zegt Dotinga. “De CDO zorgt ervoor dat we verantwoord omgaan met data, maar ook dat we kunnen innoveren met technologieën zoals generatieve AI.” De opleiding wordt voortdurend geëvalueerd en uitgebreid met actuele thema’s zoals AI, algoritmes, ethiek en verandermanagement. “We blijven de opleiding aanpassen aan de ontwikkelingen in het veld,” besluit Dotinga. “Data en AI veranderen razendsnel en het is onze taak om ervoor te zorgen dat CDO’s binnen de overheid goed voorbereid blijven op de toekomst.”

Meer weten?
De opleiding Chief Data Officer is bedoeld voor ervaren rijksprofessionals, zoals CDO’s en strategische data-adviseurs, die een sleutelrol spelen in het datagedreven werken van hun organisatie.

Meer informatie over de inhoud, startdata en aanmelding vind je hier.